Pongit Fan Site

Łasic

Stworzyłam MINI opracowanie o literaturze na kolosa.

Z tego co powiedziała pani dr musimy znać np. Machiavelli- Książę, Jean Bodin - Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej, Tomasz Hobbes - Lewiatan. Z tego wynika, że uderzyła jedynie w literaturę polityczną, ale na wszelki wypadek poszerzyłam to o literaturę piękną.

I Renesans

1. Literatura
- Dante Alighieri: Boska Komedia
- Giovanni Boccaccio: Dekameron
-B. Castiglione: Dworzanin
-T. Tasso: Jerozolima wyzwolona
- William Szekspir: Król Lear, Ryszard III, Hamlet, Otello, Makbet, Sen nocy letniej

2. Filozofia i pisarze polityczno-społeczni
- Erazm z Rotterdamu: Pochwała głupoty, Adagie
W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo, hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Krytykował szlachectwo bez cnoty, snobizm i godności duchowe bez pobożności oraz wiedzy, jak również demoralizację kleru. Krytykował również instytucję monarchii dziedzicznej. Uważał, że wojna jest sprzeczna z filozofią świata i występuje przeciwko naturze człowieka, który jest stworzony do życia w pokoju.
- F. Rabelais: Gargantua, Pantagruel
- Tomasz More (Morus): Utopia
- Nicolo Machiavelli: Książę ,Historia florencka
- Jean Bodin: Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej
Suwerenność to własność nad obywatelem, jest ona absolutna, ma charakter wieczny i jest niepodzielna. Najlepszym ustrojem jest monarchia. Suwerenność to władza ustawodawcza. Prawo do rozkazywania ma suweren, a ono ma być słuszne, sprawiedliwe, zgodne z prawem Bożym i prawem natury. Tyran to uzurpator, on gwałci prawo boskie i naturalne, należy mu stawiać opór, dozwolone jest tyranobójstwo. Władza państwowa powinna być zdaniem Bodina ograniczona prawem boskim i prawem natury, lecz nawet w przypadku nieprzestrzegania praw przez monarchę, poddanym nie przysługuje prawo oporu. W sprawach religii Bodin zalecał wielką tolerancję. Jego poglądy stały się w późniejszym okresie podstawą teoretyczną monarchii absolutnej we Francji.

II Barok
1. Literatura
-Molier: Świętoszek, Mizantrop, Skąpiec, Mieszczanin szlachcicem
- John Milton: Raj utracony

2. Filozofia i pisarze polityczno-społeczni
- Pierre Corneille: Cyd, Horacjusze, Cynna (chwalca absolutyzmu)
- T. Campanella: Państwo słońca,
w którym zawarł wizję społeczeństwa doskonałego. Propagował kult pracy, równość społeczną, wspólnotę dóbr i likwidację rodziny.
- Tomasz Hobbes: Lewiatan,
w którym dowodzi, że jedynym sposobem uniknięcia zła, jakie spotyka ludzi żyjących w tzw. stanie natury, jest zawarcie umowy przekazującej nieograniczoną, absolutną władzę w ręce suwerena.
- Jacques-Benigne Bossuet: Uwagi nad historią powszechną
Bossuet był jednym z pierwszych teologów, którzy użyli argumentów religijnych dla uzasadnienia monarchii absolutnej – ponieważ władza pochodzi od Boga, król obdarzony jest boskością i każdy katolik powinien mu się podporządkować.
- James Harrington: Oceana
- Kartezjusz: Rozprawa o metodzie , podzielony na 6 części traktat filozoficzno – matematyczny, opublikowany przez Kartezjusza w roku 1637, w którym zawarł swoje najsłynniejsze twierdzenie "myślę więc jestem"
- Blaise Pascal: Myśli, Prowincjonałki
- Baruch Spinoza, Traktat teologiczno-polityczny, Traktat o poprawie umysłu, Traktat polityczny

III Oświecenie
1. literatura
- Daniel Defoe: Robinson Crusoe
- Jonathan Swift: Podróże Guliwera

2. Filozofia i pisarze polityczno-społeczni
- Gottfried Wilhelm Leibniz: De principio individui, Discours de métaphysique, Wzorzec dowodów politycznych
- John Locke: Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, Dwa traktaty o rządzie, Listy o tolerancji
Twórca klasycznej postaci empiryzmu oraz podstaw teoretycznych rządów demokratycznych
- Karol Monteskiusz: O duchu praw
- Voltaire (Wolter): Kandyd, czyli optymizm, Listy, Traktat o tolerancji
- Denis Diderot: Kubuś Fatalista i jego pan
- Jan Jakub Rousseau: Nowa Heloiza, Umowa społeczna
- Adam Smith: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów
Zaatakował zasady merkantylizmu i postawił tezę określającą racjonalny egoizm gospodarczy i konkurencję jako główne sposoby osiągnięcia dobrobytu.
- David Hume: Badania dotyczące rozumu ludzkiego, Badania dotyczące zasad moralności
Filozofia Hume'a to przede wszystkim potężny atak na wszelkie formy racjonalizmu. Cała wartościowa wiedza człowieka pochodzi z doświadczenia, a nie z rozumowego dochodzenia do prawdy.
- Immanuel Kant: Krytyka czystego rozumu, Krytyka praktycznego rozumu, Metafizyka moralności

Alatar

Nie było mnie na tych ćwiczeniach a to powyżej wygląda przerażająco. Oco chodzi?

agata

pani doktor powiedizała że oprócz zagadnień z ćwiczen mamy znać literature nowożytną, z czego wywnioskowaliśmy że skowron oczekuje takiej wiedzy na egzaminie.

Wojtek · Gość

pytanie:

Co to jest ta siedmiobojarszczyzna ?

Dzięki

zapomnialemhasla · Gość

Ja mam napisane, że ta siedmiobojarszczyzna to rada regencyjna, termin wszedł w użycie podczas wielkiej smuty, odnosi się do rady jaka miał powołać Wasyl III; ale czy to poprawna i wystarczająca definicja, nie wiem.

Co do władców i lat panowania, to oprócz Habsburgów i Walezjuszy wypisanych wcześniej w tym temacie mamy znać też tych?:

Tudorowie
- Henryk VII - 1485-1509 [król Anglii]
- Henryk VIII - 1509-1547 [król Anglii]
- Edward VI - 1547-1553 [król Anglii]
- Joanna Grey - niby dziewięć dni w 1553 r. [królowa Anglii]
- Maria I Tudor - 1553-1558 [królowa Anglii]
- Elżbieta I Tudor - 1558-1603 [królowa Anglii]
Stuartowie
- Jakub I Stuart - 1603-1625 [król Anglii]

Rurykowicze
- Iwan III - 1462-1505 [wielki książe moskiewski]
- Wasyl III - 1505-1533 [wielki książe moskiewski]
- Iwan IV - 1533-1547 [wielki książe moskiewski]
- 1547-1584 [car]
- Fiodor I - 1584-1598 [car]
- Borys Godunow - 1598-1605 [car]

Może ktoś zweryfikować powyższe informacje i uzupełnić lub poprawić?

agata

Jesli chodzi o Rosje to chyba trzeba jeszcze dodać:
Fiodor II Borysowicz (syn Borysa Godunowa) - car rosyjski od 23 kwietnia do 7 czerwca 1605
Dymitr Samozwaniec I - car rosyjski 1605-1606
Wasyl Szujski - car rosyjski 1606-1610
Michał I Fiodorowicz - z dynastii Romanowów 1613-1645

W międzyczasie tytulatury cara rosyjskiego używał też do 1634 (do pokoju w polanowie) Władysław IV Waza

HVC

- Iwan III Srogi - 1462-1505 [wielki książe moskiewski] dyn.Rurykowiczów
- Wasyl III Rurykowicz - 1505-1533 [wielki książe moskiewski] dyn.Rurykowiczów
- Iwan IV Groźny - 1533-1547 [wielki książe moskiewski] 1547-1584 [car] dyn.Rurykowiczów
- Fiodor I Rurykowicz - 1584-1598 [car] dyn.Rurykowiczów
- Borys Godunow - 1598-1605 [car]
- Fiodor II Borysowicz - 1605 [car]
- Dymitr Samozwaniec I - 1605-1606 [car]
- Wasyl Szujski - 1606-1610 [car] dyn.Rurykowiczów
- Michał I Fiodorowicz - 1613-1645 [car] dyn.Romanowów

a z Anglii tylko władców po wojnie dwóch róż? bo wspominała też o Ryszardzie II i Henryku IV

KellyCMI

Mam prośbę co do referatów - jeżeli jesteście w stanie, to uzupełnijcie je o literaturę z której korzystaliście.

Wydarzenia, których świadkiem był Uglicz bez wątpienia miały duży wpływ na dalsze losy księstwa moskiewskiego, o czym świadczy zainteresowanie historyków i ich prace na ten temat. Jednak mając dostęp do odpowiednich dokumentów i licznych relacji z różnych stron, traktujących o tragedii w Ugliczu, nadal nie odnaleziono i trudno liczyć na odnalezienie
w archiwach takiego źródła, które w sposób zdecydowany rozwiałoby wszystkie związane
z nią wątpliwości. A tych, jak i wersji wydarzeń jest tyle, ilu jest historyków, którzy podjęli się próby rozwiązania tej zagadki oraz osób, które spisały znany sobie przebieg wypadków.
Uglicz był księstwem udzielnym carewicza Dymitra, który rósł tam pod opieką matki carowej Marii i jej najbliższych krewnych z rodziny Nagojów. Carewicz z oczywistych względów budził duże zainteresowanie i krążyły o nim różne wieści, uzależnione od przychylności lub jego braku rozpowszechniających w stosunku do Nagojów. Informacje te skrzętnie zapisywali przebywający w Moskwie cudzoziemcy. Młody carewicz, jak podaje Massa, na swój chłopięcy wiek był nadwyraz bystry. Często mówił o nieudolności swojego brata Fiodora w zarządzaniu państwem. Zauważał również, że cały zarząd państwa tkwi
w rękach Borysa Godunowa. Bystrość umysłu nie była najpopularniejszą cechą carewicza
o której by najczęściej mówiono. Wielokrotnie wskazywano, że wykazywał on cechy podobne do swojego ojca, a w szczególności okrucieństwo. Najlepszym na to przykładem jest przekaz Bursowa z „Kroniki moskiewskiej”, wg którego carewicz miał nakazać ulepienie ze śniegu figur kilku książąt i wielmożów z Borysem Godunowem na czele, a następnie zaczął się z nim „rozprawiać” w wyniku czego figura Godunowa została skrócona o głowę. Takie zachowania wywoływały w książętach i bojarach strach i życzenie śmierci Dymitrowi, czego szczególnie życzył sobie wielkorządca. W Moskwie, obok pogłosek o okrucieństwie carewicza, mówiono również, że w razie gdyby Fiodor nie pozostawił po sobie następcy,
a młodszego brata dosięgłaby śmierć, wówczas nie możnaby było znaleźć kogoś bardziej godnego carskiej korony niż wielkorządca Borys Godunow.
Stosunki pomiędzy dworem carskim a rodziną Nagojów można określić jako poprawne, aczkolwiek chłodne. Formalnie Uglicz nadany był Dymitrowi w udzielne władanie, faktycznie jednak Nagojowie od pewnego czasu znajdowali się pod nadzorem przesłanego tam z Moskwy przedstawiciela carskiej administracji diaka Michała Bitiagowskiego. Powodowało to konflikty i konfrontacje między Bitiagowskim i Michałem Nagojem, jednym z wujów cara. Nagojowie byli niechętni nie tylko Bitiagowskiemu, ale także i innym urzędnikom moskiewskim, gdyż uważali, słusznie zresztą, że owi urzędnicy zostali nasłani by kontrolować wszystko co się w Ugliczu dzieje.
Przebywający w Moskwie na krótko przed wydarzeniam uglickimi Fletcher i Horsey przedstawiali w swoich relacjach krążące słuchy o niebezpieczeństwach grożących Dymitrowi ze strony ludzi liczących na opanowanie tronu w razie bezpotomnej śmierci Fiodora. W związku z próbami otrucia carewicza, całe jego otoczenie żyło w nerwowej atmosferze.
Wrogość między Moskwą a Ugliczem stale potęgowała, aż wreszcie w 1591r. goniec przywiózł na Kreml wiadomość o tragicznej śmierci ośmioletniego carewicza Dymitra
i rozruchach, jakie w związku z tym wybuchy w Ugliczu. Na skutek pogłoski, że carewicza zamordowano, wzburzeni ugliczanie dokonali samosądu nad domniemanymi sprawcami zbrodni. W ulicznym tumulcie zginęło 15 osób, w tym diak Michał Bitiagowski.
Z rozkazu cara do Uglicza wysłana została komisja śledcza (w jej skład wchodził
m.in. niedawno przywrócony do łask Wasyl Szujski), która miała na celu dokładne zbadanie całej sprawy. W świetle danych zawartych w dokumencie sporządzonym na podstawie oświadczeń osób, które wezwano przed komisję, wydarzenia w Ugliczu wyglądały mniej więcej następująco. Carewicz Dymitr cierpiał na padaczkę, na potwierdzenie czego przywołano wcześniej przypadki jej ataków. W sobotę 15 maja carewicz wraz z matką uczestniczył w uroczystej mszy, a później na jej polecenie poszedł się bawić. Na niewielkim podwórzu na tyłach pałacu wraz z czterema stałymi towarzyszami zabaw, bawił się w grę polegającą na rzucaniu nożem w narysowane na ziemi koło. Opiekę nad chłopcami sprawowała mamka Arina Tuczkowa, niańka Wasylisa Wołochowa i garderobiana Maria Kołobowa. W pewnym momencie carewicz uległ atakowi padaczki i wówczas zranił się
w szyję nożem, służącym do gry. Po trwającej jakiś czas agonii na skutek dużego upływu krwi zmarł. Posłano po carową Marię. Gdy przybyła i zobaczyła swego syna leżącego martwego na ziemi, zaczęła bić Wołochową oskarżając jej syna Osipa, syna Bitiagowskiego
i Nikite Kaczałowa (zięcia Wołochowej) o dokonanie owej zbrodni. Rozbrzmiewający dzwon zaalarmował mieszkańców, którzy zaczęli się zbierać na dwór carewicza wyposażeni w topory i pałki. Wśród gęstniejącego tłumu znalazł się także diak Michał Bitiagowski. Ten, dowiedziawszy się, co się stało, próbował uspokoić tłum. Obróciło się to przeciw niemu na skutek carowej Marii, która zaczęła krzyczeć, że to m.in. właśnie Bitiagowski zabił jej syna. Tłum zawierzył jej słowom i rzucił się w skuteczną pogoń za posądzonymi. Z zeznań wynikało, że ugliczan do rozprawienia się z domniemanymi zabójcami carewicza, podżegał Michał Nagoj, a także jego brat Grzegorz. W czasie śledztwa Michał oświadczył, że carewicza zabili Osip Wołochow, Nikita Kaczałow i Daniła Bitiagowski, natomiast Grzegorz, podobnie jak większość świadków zeznał, iż carewicz zranił się nożem sam podczas ataku padaczki, na którą cierpiał wcześniej. Inny z Nagojów, Andrzej, powiedział komisji, że Dymitra zabito, ale nie wie kto to uczynił. Jednocześnie przyznał, że carewicz rzeczywiście był chory na padaczkę. Wersję o ataku padaczki potwierdzają jej naoczni świadkowie Wołochowa, Tuczkowa, a także Siemiejko Judin, który miał całe zdarzenie widzieć z okna pałacu. Co ciekawe, nie przysłuchano w tej prawie carowej Marii, a przynajmniej brakuje
w akcie sprawy śledczej jej zeznań. Po zamknięciu dochodzenia, komisja śledcza wróciła do stolicy i przedstawiła carowi Fiodorowi wyniki swej pracy. Następnie na jego polecenie bojarzy i diacy dumscy wzięli udział w Świątobliwym Soborze, na którym odczytano zebrany akt sprawy śledczej. Przekazano również ustną prośbę carowej Marii o okazania łaski jej braciom w zawinionej przez nich sprawie zabójstwa Michała Bigiatowskiego. Duchowieństwo jednoznacznie uznało, że śmierć carewicza Dymitra nastąpiła przypadkowo, natomiast jawną zdradą nazwało uczynek Michała i Grzegorza Nagojów wraz z uglickimi ludźmi posadzkami. Duchowieństwo przekazało sprawę jako świecką, nie cerkiewną, carowi do rozstrzygnięcia.
Wszystkie te wydarzenia miały swoje poważne skutki. Carowa Maria została postrzyżona na mniszkę pod imieniem Marfy w klasztorze Nikolskim. Nagojów rozesłano do różnych miast i osadzono tam w ciemnicach (choć zaledwie po kilku latach zostali wyniesieni do rangi wojewodów). Sam Uglicz od tego czasu wyludnił się i podupadł, gdyż ponad
200 tamtejszych ludzi posadzkach za udział w rozruchach stracono, innym ucięto języki bądź wtrącono do więzień. 60 rodzin zesłano na Syberię. Ciało Michała Bitiagowskiego zostało wydobyte z fosy i pogrzebane z należytymi honorami.
W ustalaniu wydarzeń uglickich nie jesteśmy skazani jedynie na oświadczenie komisji śledczej. Oczywistym i zrozumiałym jest zainteresowanie kronikarzy, autorów utworów literacko-publicystycznych historią tych zdarzeń. Pozostawione przez nich przekazy są bardzo różnorodne – od lakonicznych notatek do obszernych, barwnych opowiadań. Tajemnicze okoliczności zgonu najmłodszego syna Iwana Groźnego i związane z tym pogłoski, domysły
i plotki stanowiły nie lada sensację również dla cudzoziemców. Także i w tym miejscu trzeba jednak uważać kto zdaje relacje, czy aby nie jest żywo zainteresowanym stronnikiem jednej ze stron.
Anonimowy autor, który jest zdecydowanym stronnikiem Szujskich) twierdzi, że Borys Godunow dążąc do opanowania tronu, postanowił zgładzić carewicza Dymitra. Gdy nieudało mu się tego dokonać, wysyła Bitiagowskiego, który dokonuje zbrodni podżynając gardło ofierze.
Awraamij Palicyn o wydarzeniach uglickich pisze niezwykle oględnie i skrótowo. Życia carewicza miał pozbawić Michał Bitiagowski, jego syn Daniła i Nikita Kaczałow. Nie łączy z tym wydarzeniem bezpośrednio Godunowa. Wspomina jedynie o zgubie ponad
200 ludzi w ramach zemsty za śmierć zabójców.
W „Chronografie” znajdziemy zapis z 1617r., że mordu dokonali Mitka Kaczałow
i Daniła Bitiakowski na polecenie bojarzyna moskiewskiego Godunowa.
Jeszcze krócej o sprawie pisze kronikarz pskowski, który mówi tylko, że Dymitra zabito w Ugliczu z rozkazu Godunowa.
Znacznie szerzej o okolicznościach śmierci traktuje diak Iwan Timofiejew, ale jego opowiadanie obfituje nie tyle w fakty, co w moralizatorskie utyskiwania. On również nie ma wątpliwości, że carewicz poniósł śmierć z rąk zabójców nasłanych przez Godunowa.
Równie wiele możemy przeczytać w „Nowym Latopisie”. Godunow podejmuje nieudane próby otrucia carewicza. Następnie podsunięto mu pomysł zamordowania Dymitra. Po długich i żmudnych poszukiwaniach na dokonanie zbrodni zgodził się dopiero Michał Bitiagowski. Carowa Maria miała wiedzieć o owych zamysłach i strzegła syna jak oka
w głowie nie wypuszczając go z pałacu. Zbrodniarze weszli jednak w porozumienie z niańką Marią (błąd) Wołochową) i jej synem Daniłą (znowu błąd). Po nieudanych namowach Wołochowej by carowa wypuściła syna na podwórze, zaciągnęła go tam siłą. Tam Daniła Wołochow miał podejść i zadać niezbyt celny cios w szyję. Daniła ucieka porzucając nóż, mamka carewicza zostaje okrutnie pobita przez pozostałych na miejscu Daniłę Bitiagowskiego i Nikitę Kaczałowa, którzy dokończyli dzieła. Zbrodniarzom udało się uciec
z Uglicza, ale po powrocie zostali rozpoznani i zabici. Wysłano gońca z listem informującym o śmierci carewicza. Godunow miał go jednak przejąć i zmienić jego treść, tak aby wynikało z niego, że Dymitr zranił się sam. Wysłano komisję, której członkowie słyszeli od niemal wszystkich, że carewicz Dymitr został zamordowany na polecenie Godunowa. Carowi Fiodorowi przedstawiono jednak wersję, że carewicz zabił się sam.
Najobszerniejszą relację o śmierci carewicza znajduje się w „Opowieści o panowaniu cara FIodora Joannowicza”, która powstała pod koniec XVIIw. Anonimowy autor również rozpoczyna opis od obrazu chęci zagarnięcia przez Godunowa tronu, prób otrucia i zamysłu zabójstwa, do którego pozyskać miał Bitiagowskiego. Tym razem do wykonania planu pozyskano mamkę Marię Mitiakową (błąd), namówiona by bez wiedzy carowej wyprowadziła chłopca na spacer, a przed wyjściem z pałacu włożyła mu do rąk orzechy. Carewicz zostaje zabity, trójka zbrodniarzy ucieka z miejsca przestępstwa. Lament ugliczan miał w nich jednak zbudzić skruchę. Przyznają, że dokonali mordu na polecenie Borysa Godunowa, za co zostają ukamienowani, a ciała ich zostały rzucone psom na pożarcie. Jednak żadne zwierzęta nie chciały tknąć ich ciał, a pogrzebanych ziemia kilkakrotnie wypluwała, aż zgniły i rozsypały się w proch. Poselstwo wysłane do Moskwy zostaje zawrócone przez Godunowa. Nakazuje nadzór Uglicza, by nikt stamtąd nie wyruszył w stronę Moskwy. Carowie przedstawia swoją wersję, jakoby carewicz zranił się nożem podczas zabawy. Car Fiodor chciał jednak dokładnie wiedzieć co się wydarzyło i uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych. Godunowa zaniepokoił taki obrót spraw, wysyła więc swoich doradców do Uglicza. Ci, zastraszając ludność uzyskują odpowiednią dla siebie wersję wydarzeń. Aby uniemożliwić carowi wyruszenie na pogrzeb brata, polecił swoim sprzymierzeńcom podpalić Moskwę. W wyniku tego car Fiodor wysyła księcia Wasyla Szujskiego by przeprowadził śledztwo, a Borysowi Godunowowi poleca dokooptowanie pozostałych członków komisji. Ugliczanie albo nie chcieli mówić albo twierdzili, że nic nie wiedzą o zdarzeniach w ich mieście. Zaczęto więc wymuszać podpisywanie wygodnych dla nich oświadczeń. Książę Wasyl Szujski i carowa Maria w obawie przed gniewem Godunowa postępowali zgodnie
z jego zaleceniami. Szujski jednak postanawia potajemnie przekazać carowi Fiodorowi, co naprawdę się wydarzyło w Ugliczu, choć oficjalnie potwierdzał wersję Godunowa. Car postanowił sprawę pozostawić Bogu.
Jak widać, relacje z czasów bliższych opisywanym wydarzeniom przedstawiają je
w sposób bardzo ogólnikowy. Natomiast im późniejsze jest opowiadanie o śmierci carewicza Dymitra, tym więcej zawiera szczegółów, a jego autor w bardziej zdecydowany sposób oskarża o jej spowodowanie Borysa Godunowa.
Cudzoziemcy, którzy przebywali w Rosji w początkach XVIIw. – Bussow, Margeret, Massa, Peyerle, Parsson, Smith, Dyamentowski, w sposób zdecydowany oskarżają Borysa Godunowa o udział w spowodowaniu śmierci Dymitra.
Bussow twierdzi, że carewicza zamordowali w miejscu gdzie zwykle się bawił, przekupieni przez Godunowa wielką sumą pieniędzy dwaj zabójcy. Aby nie wydało się,
z czyjego rozkazu dokonali tego czynu, Godunow kazał ich zabić w drodze do Moskwy.
Mergeret natomiast utrzymuje, że carowa Maria i niektórzy bojarzy, przewidując, do czego dąży Godunow i zdając sobie sprawę, jak wielkie niebezpieczeństwo zagraża carewiczowi, podstawili na jego miejsce innego chłopca. Zabójcą, który pozbawił życia owego chłopca, był syn sekretarza carowej Marii, który został zabity bezpośrednio po dokonaniu zbrodni.
Według Thomasa Smitha carewicza Dymitra ocalił Bogdan Bielski, działający
w porozumieniu z carową Marią. Wychowującemu się na uglickim dworze synowi popa, który ze względu na podobieństwo do carewicza zajął jego miejsce, poderżnął gardło, niby przypadkiem, stały towarzysz zabaw.
Ciekawe informacje zebrał Georgie Peyerle. Godunow przekupuje kilku mieszkańców Moskwy, by dokonali zbrodni. Próbują pozyskać do swojego czynu Symeona, nauczyciela carewicza. Ten pozornie przystaje, ale potajemnie w nocy, kiedy miało dojść do zbrodni,
w pościeli Dymitra ułożył chłopca bardzo do niego podobnego. Chłopiec zostaje zabity, Symeon ukrył Dymitra i wysłał następnej nocy do klasztoru, a sam opuszcza Uglicz w obawie przed oskarżeniami Godunowa o spowodowanie śmierci carewicza.
W relacji Persona jest mowa o 4 dworzanach carewicza, którzy dokonują zbrodni. Przekupieni przez Godunowa, podpalają miasto. W trakcie paniki przedostają się do pałacu, gdzie carewicz Dymitr wyszedł na ganek, bo zobaczyć pożar. Wtedy właśnie rzucili się na niego i zabili długimi, zatrutymi nożami. Wrócili do Moskwy, by odebrać nagrodę, lecz Godunow w obawie przed ujawnieniem spisku, wynajmuje kolejnych 4 zbrodniarzy, którzy zabijają takimi samymi długimi, zatrutymi nożami pierwszą czwórkę.
Massa natomiast pisze, że Dymitrowi nieodłącznie towarzyszył diak Michał Bitiagowski, którego uważał za najlepszego przyjaciela. Ten zostaje przekupiony przez Godunowa. Bitiagowski zleca dokonanie zabójstwa synowi Danile i zaprzyjaźnionego z nim Nikicie Kaczałowowi. Bitiagowski zorganizował grę w orzechy, w której miał uczestniczyć carewicz. Całą służbę odesłał z różnymi obowiązkami, sam, by zapewnić sobie alibi, przeszedł do kancelarii i w obecności licznie tam zgromadzonych petentów zajął się sprawami urzędowymi. W chwili, gdy gra stała się najbardziej ożywiona, Daniła i Nikita poderżnęli mu gardło. Natychmiast po tym uciekli na wcześniej przygotowanych koniach,
z przejęcia zapomniawszy zabić towarzyszy zabawy carewicza.
Jeszcze inaczej wydarzenia uglickie przedstawia Wacław Dyamentowski. Godunow wysyła swoich ludzi do Uglicza w celu zamordowania carewicza. Dowiaduje się o tym przebywający na tamtejszym dworze lekarz – Włoch. Chcąc ocalić Dymitra, wyszukuje chłopca do niego podobnego i układa go spać w miejsce carewicza. Chłopiec zostaje zabity, w mieście zaczynają się rozruchy, podczas których ginie kilkadziesiąt osób. Lekarz obawiając się dalej o życie Dymitra, uciekł z nim i ukrył, a przed swoją śmiercią polecił mu zostać mnichem, co też uczynił.
Jak widać, w relacjach cudzoziemców występują bardzo poważne rozbieżności. Wynikają one stąd, że żadnego z nich podczas wydarzeń z 1591r. nie było wówczas w Rosji. Wszyscy oni zbierali informacje na ten temat od Rosjan dopiero w kilkanaście lub nawet więcej lat później. Pomieszane są różne wersje wydarzeń, krążące po Moskwie w okresie działań Dymitra Samozwańca przeciw Godunowowi, Wasyla Szujskiego i Michała Romanowa. Opisy cudzoziemców nie mogą więc stanowić wiarygodnego świadectwa okoliczności śmierci carewicza Dymitra, a tym samym służyć w ustalaniu stanu faktycznego
Podstawowe źródło dotyczące wydarzeń uglickich stanowi znany nam już akt sprawy śledczej zachowany do czasów dzisiejszych w oryginale oprócz początku, który zaginął przed 1626r. podczas pożaru na Kremlu. Badało ów dokument wielu historyków. M.in. szczegółowej analizy w 1873r. dokonał Biełow. Stwierdził on, że carewicz zabił się przypadkowo, a zarzuty przeciwko Borysowi Godunowowi wymyślono za panowania Wasyla Szujskiego. Biełow został przez Kostomarowa oskarżony o bezgraniczne zaufanie do zeznań świadków z 1591r. Także Tiumieniew krytykował Biełowa o z góry założoną obronę Godunowa, aczkolwiek również twierdzi, że Dymitr zadał sobie śmiertelną ranę w ataku padaczki.
Sprawa śmierci carewicza Dymitra bulwersowała i nadal bulwersuje badaczy o czym świadczy kolejna analiza związanych z nią przekazów dokonana przez Aleksandra Zimina. Uznał on tendencyjność aktu sprawy śledczej z 1591r. za oczywistą, ale nie podejmuje się ostatecznego rozstrzygnięcia, która z wersji śmierci carewicza jest prawdziwa. Wersja o tym, że carewicz zabił się sam mogła być wymyślona bezpośrednio po jego zabójstwie, aby ochronić ludzi przebywających z nim razem na dworze w Ugliczu. Zeznania naocznych świadków śmierci carewicza Dymitra, zdaniem tego historyka, są subiektywne i nie mogą być przyjmowane z pełnym zaufaniem. Wskazuje na istnienie dwóch wersji o śmierci carewicza: pierwsza o samobójstwie, drugą o zabójstwie, a zestawienie aktu sprawy śledczej, utworów publicystycznych, świadectw cudzoziemców, a także warunków historycznych, w których wydarzenie miało miejsce, skłania badacza raczej ku tej drugiej wersji.
Obrońcą Borysa Godunowa jest Rusłan Skrynnikow. Wskazuje on, że członkami komisji śledczej byli Wasyl Szujski i Andrzej Klesznin, którzy mieli być mu nieprzychylni. Zimin twierdzi jednak, że Szujski może i nie darzył sympatią do Gounowa, ale był gotów na wszystko, by odzyskać pozycję, którą wcześniej stracił. Klesznina natomiast przdstawia jako ściśle związanego z Godunowem. Skrynnikow w swojej książce „Borys Godunow” twierdzi także, że Godunow nie mógł wpływać na bieg śledztwa w sprawie śmierci carewicza. Wprawdzie Wasyl Szujski zmieniał swe oświadczenia – najpierw przysięgał, że śmierć Dymitra była przypadkowa, a potem mówił o jego zabójstwie, ale wg Skrynnikowa miałoby to znaczenie, gdyby występował jako świadek oskarżenia, a cała organizacja śledztwa miała być w ręka Wyłuzgina, który miał w swej dyspozycji cały zespół poddiaczych.
Śmierć carewicza Dymitra wywołała tak wielkie zainteresowanie historyków, jak żaden chyba problem w historii Rosji XVIw. Właściwie nie ma ani jednej pracy dotyczącej owego okresu, która nie zawierałaby bardziej lub mniej szczegółowej relacji o tym, co działo się w Ugliczu w 1591r. jak też sądu autora na temat przyczyn i okoliczności zgonu carewicza. Pozostaje to niewątpliwie w związku z wydarzeniami, jakie rozegrały się w państwie moskiewskim na początku XVIIw. – z pojawieniem się Dymitra Samozwańca i dalszymi tego konsekwencjami. Na koniec warto przytoczyć myśl Mikołaja Karamzina, która narodziła się przy grobowcu Borysa Godunowa, która mówi, że „Prochy zmarłych nie mają innego obrońcy prócz naszego sumienia.”

Literatura:
D. Czerska, Borys Godunow
R. Skrynnikow, Borys Godunow.

Farosz

Proszę od odczepienie się od interpunkcji!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Korzystałem z Piotr I Serczyka i Piotr I Wilka

Piotr I Wielki z dynastii Romanowów, urodzony 30 maja/9 czerwca 1672 w Moskwie, zmarł 28 stycznia/8 lutego 1725 w Sankt Petersburgu.
Jego głównym celem było zdobycie dostępu do Bałtyku i Morza Czarnego. Zdobycie Azowa leżącego nad ujściem Donu dawałoby Rosji okno na morze azowskie i Czarne, pokazałoby też że Rosja dalej należy do ligi świętej. By zmylić Turcje wysłano jedna armie tradycyjnym szlakiem na Krym, druga zaś składająca się z doborowych jednostek drogami wodnymi prosto na Azow. 29 czerwca (9 lipca) 1695 roku rozpoczęło się oblężenie Piotr dysponował około 30 tysiącami wojska obrońcy zaś 7 tysiącami mogli jednak liczyć na stale dostawy ludzi i sprzętu droga morska. Dwa generalne szturmy nie przyniosły sukcesów 29 września (9 październik) zdecydowano się na odwrót. Nie udało się zdobyć Azowa, jedyne, co osiągnięto to zajecie kilku pomniejszych twierdz nad Donem. Piotr nie poddał się jednak, na rok przyszły zaplanowano kolejna wyprawę, w całym państwie zaś rozpoczęła się gorączkowa budowa floty z pomocą zagranicznych rzemieślników. W kwietniu 1696 flota liczyła 2 okręty, 23 galery, plus statki do transportu wojska. W maju zaczęto kolejne oblężenie tym razem jednak wspierane flota. Odcięcie Azowa sprawiło, że 18 (2 Cool

lipca Turcy podpisali kapitulacje i opuścili twierdze. W celu jeszcze lepszego zabezpieczenia tego regionu rozpoczęto budowę twierdzy w Taganrogu. Jesienią 1698 roku w Karłowicach Święta liga zawarła pokój z Turcja Rosja zaś niepoparta przez zachód podpisała tylko zawieszenie broni. Do ostatecznego pokoju doszło 3 lipca 1700 w Stambule, Rosja zatrzymała Azow i zaprzestała płacenia trybutu chanowi krymskiemu, Turcja zaś otrzymała ziemie nad dolnym Dunajem.
Tak zwane Wielki poselstwo mające na celu stworzenie koalicji antytureckiej nie przyniosło rezultatów. Car postanowił wiec zmienić priorytety i skierować się w stronę Bałtyku. W czasie podróży przez Europe Piotr pozyskał to tego planu Augusta II, z którym uzgodniono 31 lipca(10 sierpnia) 1698 w Rawie Ruskiej, że Rosja razem z Saksonia zaatakuje Szwecje, Polska zaś pozostanie neutralna. W 1699 podpisano w Moskwie pakt z Danią przeciw Szwecji. 9 (19) sierpnia 1700 rozpoczęto działania przeciw Szwecji znane pod nazwa Wojny Północnej. Osiemnastoletni Karol XII stał przed ciężkim zadaniem walki z trzema sąsiadami. Geniusz lub niebywałe szczęście sprawiły, że flota szwedzka zbombardowała Kopenhagę, lądowanie zaś wojsk zmusiło Danie do podpisania pokoju w Travendal 8 sierpnia 1700. Pozostało dwóch przeciwników, wojska saskie oblegały bez powodzenia Rygę i nie miały inicjatywy. 30 tysięczna armia rosyjska dochodziła do Narwy. Było to miasto dobrze ufortyfikowane i obsadzone wojskiem. Rosjanie pomimo niewystarczających środków podjęli oblężenie. Karol XII przybył z odsieczą i 19(30) listopada 1700 doszło do bitwy, która Rosjanie sromotnie przegrali, udało im się jednak wycofać. Piotr opuścił swe wojska jeszcze przed bitwa udając się do Nowogrodu. Zwycięstwa wojsk szwedzkich w Kurlandii, sprawiły, że Szwedzi okupowali prawie całe terytorium Polski i Litwy. 18(29) lipca 1702 Rosjanie rozgromili Szwedów, pod Hummelshofem. Car rozkazał walczyć na tatarski sposób, inflanty zostały spustoszone. 11 (22) października zdobyto Noteburg(przemianowany potem na Szlisburg) położony na rzeka Newą. W kwietniu roku następnego ruszyła kolejna wyprawa 30 kwietnia(11maja) zdobyto Nieszanc ostatni bastion szwedzki w tym regionie. Nad ujściem Newy zaczęto budowę Petersburga miasta które było obsesja cara i grobem dla tysięcy ludzi. Rok 1703 przyniósł Piotrowi wiele sukcesów, głównodowodzący Szeremietiew zdobył Koporie i Jamburg oraz spustoszył Estonie. 13(24) lipca zdobyto Dorpat, 9 sierpnia 1704 roku zdobyto Narwę otwierało to Rosjanom drzwi na Bałtyk. W sierpniu 1704 podpisano traktat w Narwie włączający Rzeczpospolitą do wojny co było tylko formalnością gdyż Szwedzi i tak okupowali jej terytorium. W 1705 Karol XII ogłosił blokadę Petersburga, doprowadziło to do kilku potyczek na morzu. 13 lutego Szwedzi rozgromili pod Wschową wojska Augusta II. 12 października 1706 roku podpisano pokój miedzy Augustem II i Karolem XII w Altranstadt, Rosja została sama na palcu boju. Sytuacja w Polsce była skomplikowana walki na arenie międzynarodowej przekładały się na walkę wewnętrzną, 29 października rozegrała się bitwa pod Kaliszem. W bitwie zwycięstwo odniosły wojska rosyjsko-saskie i polskie (wierne Augustowi Mocnemu). Do niewoli wzięto dowódcę szwedzkiego, a także Józefa Potockiego, dowodzącego wojskami Stanisława Leszczyńskiego. W 1707 Piotr poprosił Francje o arbitraż jednak w skutek braku ustępstw z obu stron próba porozumienia zakończyła się fiaskiem. Karol XII w 1707 ruszył wraz z wojskiem w głąb Rosji. Pokonał Rosjan pod Hołowczynem.28 października 1708 pod wsią Lesnaja na Białorusi car rozbił posiłki zmierzające do głównej armii szwedzkiej z zaopatrzeniem. Postawiło to Karola XII w trudnej sytuacji. Po przejściu ciężkiej, mroźnej zimy na Ukrainie, Szwedzi zostali rozbici 8 lipca 1709 r. w bitwie pod Połtawą. Szwedów było około 30 tysięcy, lecz wielu z nich było chorych i niezdolnych do walki. Mieli tylko 4 armaty, ponieważ pozostałe 40 zostało w taborze. Rosjanie mieli około 40 tysięcy żołnierzy i 70 dział. Szwedzi zdawali sobie sprawę z miażdżącej przewagi rosyjskiej. Postawili wszystko na jedna kartę, próbując wprowadzić zamieszanie w szeregach rosyjskich, atakując na całej linii frontu. W przypadku niewytrzymania ciosu przewaga liczebna Rosjan okazałaby się raczej zawadą, niż pomocą i na to liczył Karol Rehnsköld, który przejął dowództwo od chorego króla Karola. Niestety, plan się nie powiódł. Wprawdzie prawe skrzydło Szwedów zmusiło do odwrotu znajdujące się naprzeciw siły rosyjskie, ale lewe skrzydło, zostając w tyle w biegu, natknęło się na "uciekające do przodu" prawe skrzydło rosyjskie, którego przewaga liczebna uniemożliwiła atak szwedzki. Zgineło około 9 tysiecy Szwedów a 3 tysiace dostały się do niewoli po stronie rosyjskiej straty wynosiły 1, 4 tysiaca zabitych i 3 tysiace rannych. W bitwie tej po stronie Szwedów brał udział Stanisław Poniatowski ojciec ostatniego króla Rzeczypospolitej. Rok 1710 sprawił, że Rosjanie zdobyli Karelie, Inflanty i Estonie. Kurlandia w skutek małżeństwa i późniejszej śmierci władcy przeszła na stronę Piotra. Po zwycięstwie połtawskim mógł już względnie swobodnie przystąpić do realizacji swego drugiego wielkomocarstwowego celu, jakim było wyparcie Turków za Morze Czarne. Rozpoczął działania wojenne przeciw nim w Mołdawii, zresztą po wcześniejszym wypowiedzeniu Rosji wojny przez Turcje podjudzonej przez Karola. Nad rzeką Prut 40 tysięcy Rosjan spotkało 200 tysięcy Turków. Zdeterminowana obrona obozu i bunt janczarów doprowadził do zawarcia pokoju 12 lipca 1711 roku za cenę oddania twierdzy Azow, zniszczenia kilku innych oraz znacznej kontrybucji wojska mogły się wycofać. Rosja miała tez opuści tereny rzeczpospolitej, czego nie uczyniła, zaowocowało to ponownym wypowiedzeniem wojny jednak działalność dyplomatyczna załagodziła kryzys i w czerwcu 1713 podpisano pokój w Adrianopolu. W 1712 Piotr rozpoczął montowanie koalicji antyszwedzkiej, pozyskał Danie i Prusy. Rok 1713 rozpoczął się od serii sukcesów sojuszu, śmiały wypad spustoszył Helsinki, zdobyto Szczecin. 27 lipca(7 sierpnia) bitwa morska pod przylądkiem Hangoudde, Rosjanie zdobyli fregatę i 10 galer. Bitwa ta zapewniła mi panowanie nad cała zatoka fińską. W 1715 powstała wielka koalicja składająca się z Rosji, Danii, Saksonii, Polski, Hanoweru Prus i Anglii. Jednak rożne cele polityczne brak synchronizacji i niezdecydowanie działań sprawiły że nie udało się odnieść żadnego znacznego zwycięstwa. Nie doszedł też do skutku plan lądowania w Szwecji. W styczniu 1718 podjęto rozmowy pokojowe. Szły one jednak opornie i były wiele razy zrywane w miedzy czasie umarł też Karol XII jego miejsce zajmuje Ulryka Eleonora po niej zaś Fryderyk I Heski. Rozegrała się też bitwa morska koło wyspy Gronhamm wygrana przez flotę rosyjska co tylko umocniło nowego króla Szwecji w przekonaniu o potrzebie pokoju. Rozmowy wznowiono 28 kwietnia(9maj) 1721 w Nystad. 30 sierpnia(10wrzesnia) 1721 podpisano pokój, Rosja otrzymała inflanty, Estonie, Ingrid i cześć Kareli zatrzymała tez Rygę, Rewel, Dorpat, Narwę ,Wyborg i Keksholm. Szwedom zwrócono księstwo fińskie i 2 miliony jenfinków, dostali tez prawo bezcłowego zakupu zboża.
Równie nęcącym i perspektywicznym celem Rosji było opanowanie i kolonizacja północnej i środkowej Azji. Piotr I w 1721r. podjął ekspedycję wojskową do Azji Środkowej, zaczęto wojnę z Persją, zdobywając dla Rosji pas terenów wzdłuż brzegów Morza Kaspijskiego. Zajęto Dereben i Baku. 12(23) czerwca 1724 podpisano układ rosyjsko-turecki w Konstantynopolu wytyczajacy strefy wpływów. Turcja brała Gruzje, Armenie i cześć Azerbejdżanu, Rosji pozostawiając zachodnie wybrzeże morza kaspijskiego. W 1723 Ukrainie narzucono silna władze likwidując jej niezależność.
Piotr I nie na darmo nosił przydomek wielki, dał się poznać jako śmiały reformator i człowiek zainteresowany nauka był też jednocześnie okrutnym władca nieliczącym się z życiem poddanych. Wprowadził Rosje na arenę międzynarodową umożliwiając zdobycie hegemoni w latach późniejszych. Jego zainteresowanie flota sprawiło że został on ojcem wojennej floty, Rosja stała się państwem morskim korzystającym z handlu światowego. Poszerzył znacznie granice swego państwa i wyznaczył kursy ekspansji dla przyszłych pokoleń. Ważnym atutem Piotra było uczenie się na klęskach czego przykładem niech będzie Azow i Narwa obie bitwy przegrane za pierwszym razem, zostały wygrane za drugim. Ta skomplikowana i dziwna postać musi być doceniana.